"Üç Mesele" Bakımından Gazzâlî ve İbn Sînâ

Bu çalışmada Gazzâlî’nin Tehâfütü’l-Felâsife adlı eserinde İslâm filozoflarını “küfr” ile itham ettiği “üç mesele” ele alınmakta ve sözkonusu “üç mesele”nin muhtevası İbn Sînâ’nın görüşleri açısından yapıbozuma uğratılmaktadır. Temelde İbn Sînâ felsefesine karşı yazılmış bir eser olan Tehâfütü’l-Felâsife’de hangi felsefi kaynakların göz önünde bulundurulduğu soruşturulmakta ve münhasıran İbn Sînâ sisteminin ne kadar aslına sadık temsil edildiği incelenmektedir. Bu bağlamda İbn Sînâ’nın yanında İslam filozoflarının, Antik Yunan filozoflarının, Yeni-Eflâtûncu filozofların ve İslâm kelamcılarının söz konusu metne olan etkileri de ihmal edilmemiştir. Bu doktora çalışmasında, Gazzâlî’nin İbn Sînâ felsefesini nasıl aktardığı, nasıl yorumladığı ve nasıl değerlendirdiği incelenmiş; ayrıca her bir meselede İbn Sînâ’nın kendi görüşleri ortaya konularak gerekli karşılaştırmalar yapılmıştır. Böylelikle önemli bulgular elde edilmiştir. Öncelikle “üç mesele”nin içeriği, İbn Sînâ’nın görüşlerinden oluşturulmuş; fakat aslına sadık bir temsil yapılmamıştır. Tehâfütü’l-Felâsife’ye bakılarak gerçek bir İslâm felsefesi yorumuna ulaşmak mümkün değildir.