Cenap Şahabettin Afak-ı Irak

Cenap Şahabettin'in Afak-ı Irak adlı bu küçük eseri gazete sütünlarında kalmış Kızıl Deniz'den Bağdat'a kadar süren anılarıdır. 1914 yılında yapılmış bu gezinin gerçek sebebi anlaşılamamaktadır. Ancak uzun yıllar Hac bölgesi ve Suriye'de kaldıktan sonra yıllardır görmediği Basra ve Bağdat'ı görmek arzusundan kaynaklandığını söyleyebiliriz. Cenap bu gezilerinde hiç resmi ziyaret ve görüşme de yapmamıştır. Kızıl Deniz'de ilk kez Port Sudan limanında durmuş sonra Aden'e geçmiştir. Basra körfezini geçerek Basra'ya gelmiş kanallar arasında dolaşmış, Süleyman Nazif'in buradaki valiliğinden söz etmiş, fellahların ve bedevilerin hayatlarını anlatmıştır. Bölgedeki Şii-Sünni meselesini de geniş olarak incelemiştir. Bağdat'ta o günlerde yaşayan Araplar neşeyi ruhlarında bulmuş insanlardır. Cenap, Bağdat halkının yaşayışını, örf ve adetlerini bütün ayrıntılarıyla bu küçük anılarında çok canlı, nefis bir üslupla dile getirmiştir.