Meşrutiyet'ten Cumhuriyet'e İslâmcılar ve Modernleşme

Osmanlı İmparatorluğu altı asır gibi uzun sayılabilecek bir ömür sürmüştür. Bu altı asır boyunca kuruluşundan batışına kadar Batı ile her zaman bir ilişki içinde olmuştur. 17. yüzyılın sonlarından itibaren gerilemeye başlayan Osmanlı Devleti, ilk başlarda modernleşmesini kendi metotlarıyla ve belli alanlarla sınırlı tutarak gerçekleştirmeye çalışırken III. Selim ve II. Mahmud’la birlikte kısmî modernleşme sürecine girmiş, Tanzimat’la birlikte (1839-1876) Batı tesirli fakat Batı-dışı modernleşme girişimlerinin öznesi olmuştur. Geç modernleşen ülkelere özgü olan Batı-dışı modernleşme girişimleri Meşrutiyet dönemlerinde de devam etmiştir. Egemen tarih yazımına göre Osmanlı Devleti’nden tamamen ayrı bir yapılanma içine girdiği iddiasıyla, Cumhuriyet dönemi Türk modernleşmesi, öncekilerden daha radikal biçimde kendini göstermiştir.